Scholar Hub/Chủ đề/#tế bào học/
Tế bào học, hay cytology, khám phá các tế bào - đơn vị cơ bản của sự sống - gồm cấu trúc, chức năng và phát triển của chúng. Được khởi đầu với phát hiện của Robert Hooke năm 1665, lĩnh vực này phát triển mạnh mẽ nhờ kính hiển vi và công nghệ sinh học. Tế bào học phân tế bào thành nhân sơ và nhân thực, mỗi loại có cấu trúc và chức năng riêng liên quan đến năng lượng, protein, và phân bào. Đây là nền tảng cho y học và công nghệ sinh học hiện đại, mở ra nhiều cơ hội trong chẩn đoán và điều trị bệnh.
Giới thiệu về Tế bào học
Tế bào học, hay còn gọi là cytology, là một nhánh của sinh học nghiên cứu về tế bào - đơn vị cơ bản của sự sống. Tế bào học tập trung vào cấu trúc, chức năng và sự phát triển của tế bào, cùng với các quá trình phân chia và tương tác giữa các tế bào. Đây là lĩnh vực khoa học cơ bản quan trọng, cung cấp nền tảng hiểu biết về cách hoạt động của cơ thể sinh vật từ cấp độ vi mô.
Lịch sử phát triển của tế bào học
Khái niệm tế bào lần đầu tiên được giới thiệu bởi nhà khoa học người Anh, Robert Hooke, vào năm 1665 khi ông quan sát vỏ cây sồi dưới kính hiển vi và thấy các khoang nhỏ giống như tổ ong, mà ông gọi là "cells" (tế bào). Từ đó, tế bào học đã phát triển mạnh mẽ, đặc biệt khi kính hiển vi và các công nghệ sinh học khác ngày càng tiên tiến.
Cấu trúc và thành phần tế bào
Tế bào được chia thành hai loại chính: tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực. Tế bào nhân sơ, như vi khuẩn, không có nhân và các bào quan màng bao kín. Trong khi đó, tế bào nhân thực, như ở thực vật và động vật, có nhân và các bào quan như ty thể, lục lạp, và bộ máy Golgi.
Các thành phần cơ bản của tế bào bao gồm:
- Nhãn tế bào: Bảo vệ và duy trì hình dạng tế bào.
- Màng tế bào: Điều tiết các chất ra vào tế bào.
- Chất tế bào (cytoplasm): Nơi diễn ra nhiều hoạt động sinh học của tế bào.
- Nhân tế bào: Chứa thông tin di truyền dưới dạng DNA.
Chức năng quan trọng của tế bào
Tế bào đảm nhận nhiều chức năng cần thiết cho sự sống, bao gồm:
- Chuyển hóa năng lượng: Hóa năng từ thực phẩm được chuyển hóa thành năng lượng cần thiết cho các hoạt động sống.
- Sinh tổng hợp protein: Tế bào sử dụng thông tin di truyền để tổng hợp protein, đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc và chức năng của cơ thể.
- Phân bào: Tế bào phát triển và phân chia để tạo ra tế bào mới, duy trì sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể.
Tầm quan trọng của tế bào học trong y học và công nghệ sinh học
Tế bào học có vai trò quan trọng trong y học, đặc biệt trong chẩn đoán bệnh và nghiên cứu cơ chế bệnh lý. Ví dụ, việc phân tích tế bào có thể giúp phát hiện ung thư qua các xét nghiệm như Pap smear. Ngoài ra, tế bào học cũng là nền tảng cho công nghệ sinh học, từ các kỹ thuật cấy ghép tế bào, công nghệ DNA tái tổ hợp, đến phát triển thuốc.
Kết luận
Tế bào học là một lĩnh vực nghiên cứu không thể thiếu để hiểu rõ các nguyên lý cơ bản của sự sống. Với sự phát triển của khoa học và công nghệ, tế bào học đang mở ra nhiều cơ hội mới trong điều trị bệnh và cải thiện sức khỏe con người. Nghiên cứu sâu hơn về tế bào chắc chắn sẽ tiếp tục mang lại những đổi thay lớn lao trong tương lai gần.
Dịch tễ học toàn cầu về bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu - Đánh giá meta về tỉ lệ hiện mắc, tỉ lệ phát sinh và kết quả Dịch bởi AI Hepatology - Tập 64 Số 1 - Trang 73-84 - 2016
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) là nguyên nhân chính gây ra bệnh gan trên toàn thế giới. Chúng tôi đã ước lượng tỉ lệ hiện mắc, phát sinh, tiến triển và kết quả của NAFLD và viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH) trên toàn cầu. PubMed/MEDLINE đã được tìm kiếm từ năm 1989 đến 2015 với các thuật ngữ liên quan đến dịch tễ học và tiến triển của NAFLD. Các trường hợp loại trừ bao gồm cá...... hiện toàn bộ #Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) #viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH) #dịch tễ học toàn cầu #tỉ lệ hiện mắc #tỉ lệ phát sinh #ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) #tử vong liên quan đến gan #bệnh đồng mắc chuyển hóa #xơ hóa #rối loạn chuyển hóa.
Mô hình Khảm Lỏng về Cấu Trúc của Màng Tế Bào Dịch bởi AI American Association for the Advancement of Science (AAAS) - Tập 175 Số 4023 - Trang 720-731 - 1972
Một mô hình khảm lỏng được trình bày về tổ chức và cấu trúc thô của các protein và lipid trong màng sinh học. Mô hình này phù hợp với các giới hạn áp đặt bởi nhiệt động lực học. Trong mô hình này, các protein có vai trò quan trọng trong màng là một tập hợp không đồng nhất các phân tử hình cầu, mỗi phân tử được sắp xếp theo cấu trúc
amphipathic... hiện toàn bộ #Màng tế bào #mô hình khảm lỏng #protein màng #phospholipid #tương tác màng-ligand #nhiệt động lực học #chuyển hóa ác tính #miễn dịch bạch cầu #concanavalin A #SV40 #ẩm bào #miễn dịch bề mặt #kháng thể.
Liên hợp bioconjugate Quantum Dot dùng cho phát hiện ultrasensitive không đẳng hướng Dịch bởi AI American Association for the Advancement of Science (AAAS) - Tập 281 Số 5385 - Trang 2016-2018 - 1998
Các chấm lượng tử bán dẫn phát quang động cao (zinc sulfide–bọc kẽm selenide) đã được liên kết cộng hóa trị với các phân tử sinh học để sử dụng trong phát hiện sinh học siêu nhạy. So với các thuốc nhuộm hữu cơ như rhodamine, loại chất phát quang này sáng hơn 20 lần, ổn định chống lại hiện tượng phai màu quang 100 lần và có độ rộng đường quang phổ chỉ bằng một phần ba. Các chất liên hợp kíc...... hiện toàn bộ #phát quang động #truyền dẫn tế bào #tương thích sinh học #liên hợp lượng tử #HeLa #nhãn miễn dịch #endocytosis
Các tế bào quang điện và cảm biến quang học phim mỏng hữu cơ trọng lượng phân tử nhỏ Dịch bởi AI Journal of Applied Physics - Tập 93 Số 7 - Trang 3693-3723 - 2003
Trong bài tổng quan này, chúng tôi thảo luận về các nguyên lý vật lý cơ bản liên quan đến hoạt động của các tế bào quang điện heterojunction đơn và đa, được chế tạo bằng cách bay hơi chân không từ các màng mỏng hữu cơ trọng lượng phân tử nhỏ. Đối với các tế bào heterojunction đơn, chúng tôi nhận thấy rằng nhu cầu tiếp xúc trực tiếp giữa điện cực đã bám và các hợp chất hữu cơ hoạt động dẫn ...... hiện toàn bộ Chức năng bất thường của tế bào nội mạc và sinh lý bệnh học của bệnh xơ vữa động mạch Dịch bởi AI Circulation Research - Tập 118 Số 4 - Trang 620-636 - 2016
Chức năng bất thường của lớp nội mạc ở những vùng dễ tổn thương của mạch máu động mạch là một yếu tố quan trọng góp phần vào sinh lý bệnh học của bệnh tim mạch xơ vữa. Bất thường tế bào nội mạc, theo nghĩa rộng nhất, bao gồm một tập hợp các biến đổi không thích ứng trong kiểu hình chức năng, có những tác động quan trọng đến việc điều chỉnh đông máu và huyết khối, trương lực mạch địa phương...... hiện toàn bộ #chức năng tế bào nội mạc #bệnh xơ vữa động mạch #sinh lý bệnh học #nguy cơ lâm sàng #phát hiện sớm
Đặc điểm của tế bào theo cơ chế apoptosis được đo bằng lưu lượng tế bào học Dịch bởi AI Wiley - Tập 13 Số 8 - Trang 795-808 - 1992
Tóm tắtBài tổng quan này mô tả nhiều phương pháp để nhận diện và phân biệt giữa hai cơ chế chết tế bào khác nhau, apoptosis và hoại tử. Đa phần các phương pháp này đã được áp dụng trong các nghiên cứu về apoptosis trong dòng tế bào bạch cầu HL-60 của người bị kích hoạt bởi các chất ức chế DNA topoizomeras I hoặc II, và trong các tế bào tuyến ức của chuột bởi cả chấ...... hiện toàn bộ #Apoptosis #necrosis #lưu lượng tế bào học #HL-60 #tế bào tuyến ức #DNA topoizomeras #dấu hiệu sinh hóa #phân biệt tế bào chết #phương pháp phân định tế bào.
Hướng dẫn thực tiễn để đánh giá sự đồng vị trí trong kính hiển vi sinh học Dịch bởi AI American Journal of Physiology - Cell Physiology - Tập 300 Số 4 - Trang C723-C742 - 2011
Kính hiển vi huỳnh quang là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất để làm sáng tỏ các chức năng tế bào của protein và các phân tử khác. Trong nhiều trường hợp, chức năng của một phân tử có thể được suy ra từ sự liên kết của nó với các phân đoạn nội bào hoặc các phức hợp phân tử cụ thể, điều này thường được xác định bằng cách so sánh sự phân bố của một phiên bản được đánh dấu huỳnh quang của...... hiện toàn bộ #kính hiển vi huỳnh quang #đồng vị trí #sinh học tế bào #phân tích hình ảnh #công cụ định lượng
